در بدن انسان، سه نوع عضله وجود دارد: عضلات مخطط یا اسکلتی، عضلات صاف و عضله قلب. در این بخش، ما فقط به بررسی انواع انقباض عضلات مخطط می‌پردازیم. عضلات مخطط شامل ۷۰ درصد آب، ۲۰ درصد پروتئین، و ۱۰ درصد کربوهیدرات‌ها، چربی، نمک‌های معدنی و املاح هستند. البته، ترکیبات عضله در اعضای مختلف بدن تغییرات وسیعی دارند.
انقباض عضله به معنای جمع شدن عضلات است
با جمع شدن، عضلات قادر به ایجاد حرکت در مفاصل میشوند. سرعت انقباض عضله با وزنی که در برابر آن عضله قرار میگیرد، رابطه عکس دارد. در صورتی که هیچ نیروی مخالفی در برابر عضله وجود نداشته باشد، عضله به سرعت انقباض می‌پردازد. اما اگر به تدریج نیروی مخالف افزایش یابد، سرعت انقباض کاهش می‌یابد. تا زمانی که نیروی مخالف برابر با نیروی عضله شود، سرعت کوتاه شدن یا انقباض صفر می‌شود.
در کل، انواع انقباض عضله را می‌توان به سه دسته زیر تقسیم کرد:
ایزومتریک، ایزوکینتیک و ایزوتونیک. در برخی منابع، این سه نوع به عنوان درونگرا، ایستا و برونگرا نیز شناخته میشوند. در بسیاری از فعالیت‌ها مانند دویدن و پریدن، ممکن است برای انجام حرکتی روان و هماهنگ، همه سه نوع انقباض اجرا شود. برای روشن شدن بیشتر، هر سه نوع انقباض را به طور جداگانه مورد بررسی قرار می‌دهیم.
انقباض ایزومتریک یا ایستا به معنای عملکرد عضلات بدون حرکت کردن است. در این حالت، عضله بدون تغییر در طولش، نیرویی تولید می‌کند. به این نوع انقباض، انقباض ایستا یا انقباض ایزومتریک عضله گفته می‌شود، زیرا زاویه مفصل تغییر نمی‌کند. انقباض ایزومتریک در مواردی رخ می‌دهد که برای مثال، سعی می‌شود جسمی سنگین‌تر از نیروی تولید شده توسط عضله بلند شود، یا زمانی که آرنج خم است و وزنه‌ای برای مدتی به طور ثابت در دست نگه داشته می‌شود.
انقباض ایزوکنتیک یک نوع خاص از فعالیت دینامیک است که شامل انقباض درونگرا و برونگرا می‌شود. در این نوع انقباض، سرعت انقباض در طول کل دامنه حرکت ثابت است. در طول کل دامنه حرکت، تنش عضله به حداکثر می‌رسد. این نوع انقباض برای افزایش قدرت و سرعت عضله بسیار موثر است و میزان آسیب به عضله نیز کمتر است. استفاده از دستگاه‌های چنین نوعی از انقباض آن گران قیمت است.
انقباض ایزوتونیک به تولید تنش در عضله برای ایجاد یا کنترل حرکت در مفصل مربوط می‌شود. در این نوع انقباض، تغییرات تنش در عضله به دلیل تغییر در زاویه مفصل رخ می‌دهد. انقباض ایزوتونیک شامل انقباض درونگرا (کانسنتریک) و برونگرا (اکسنتریک) است.
انقباض برونگرا و درونگرا به چه معناست؟
انقباض درونگرا به معنای جمع شدن عضله است، در حالی که انقباض برونگرا به معنای طولانی شدن عضله است. به عنوان مثال، در تمرین جلوبازو با هالتر، هنگامی که هالتر به بالا برده می‌شود، عضله جلوبازو جمع می‌شود که به عنوان انقباض درونگرا شناخته می‌شود. و هنگامی که هالتر به پایین آورده می‌شود، عضله جلوبازو طولانی می‌شود که به عنوان انقباض برونگرا عضله جلوبازو شناخته می‌شود.
انقباض درونگرا یک عمل اساسی در عضلات است که به معنای کوتاه شدن آنها است. انقباض درونگرا یکی از انواع رایج انقباض‌هاست. به دلیل اینکه حرکت در مفصل ایجاد می‌شود، به آن انقباض درونگرا یا انقباض پویا نیز گفته می‌شود. در انقباض درونگرا، هنگام تولید تنش، طول عضله کوتاه می‌شود. این نوع انقباض هنگامی رخ می‌دهد که نیروی عضله برای غلبه بر مقاومت موجود کافی باشد. این نوع انقباض منجر به تغییر زاویه مفصل بر اثر نیرویی که توسط عضله تولید می‌شود، می‌شود. این نوع انقباض به عنوان کار مثبت عضلات شناخته می‌شود.
انقباض برونگرا به معنای توانایی عضلات در تولید نیرو حتی در حالت طولانی شدن است
این عمل را انقباض برونگرا می‌نامند. به دلیل وجود حرکت در مفصل، این عمل نیز یک انقباض پویا است. یک مثال از این نوع انقباض می‌تواند عمل عضله دوسر بازویی در هنگام پایین آوردن یک جسم سنگین توسط ساعد باشد. در این حالت، رشته‌های نازک بسیار دورتر از مرکز سارکومر کشیده میشوند و بنابراین کشش ایجاد می‌کنند. در انقباض برونگرا، هنگام تولید تنش، طول عضله افزایش می‌یابد. این نوع انقباض هنگامی رخ می‌دهد که نیروی عضله برای غلبه بر نیروی مقاوم کافی نباشد. این نوع انقباض منجر به تغییر زاویه مفصل بر اثر نیروی مقاومت می‌شود. در این نوع انقباض، بخشی از بدن توسط نیروی جاذبه یا نیروی مقاوم حرکت می‌کند. به عنوان کار منفی عضله شناخته می‌شود.
تفاوت بین انقباض برونگرا و درونگرا در ارتباط با افزایش حجم عضله و سازگاری عضلانی است و این دو نوع انقباض از هم متفاوت هستند. وقتی در تمرین جلوبازو، هالتر را به سمت پایین کنترل می‌کنیم و عضلات جلوبازو در حال کشیده شدن هستند، این نوع انقباض که در عضلات جلوبازو رخ می‌دهد، از نوع برونگرا یا اکسنتریک است. دلیل اینکه انقباض برونگرا می‌تواند در افزایش حجم عضله و قدرت موثر باشد، این است که انقباض برونگرا ۳۰ تا ۵۰ درصد نیروی بیشتری نسبت به انقباض استاتیک و درونگرا تولید می‌کند. اگر انقباض برونگرا و درونگرا با یک شدت و حجم تمرین یکسان اجرا شود، تعیین اینکه کدام نوع انقباض در افزایش حجم عضله موثرتر است، سخت خواهد بود.
تفاوت بین افزایش حجم عضلانی در انقباض برونگرا و درونگرا به این صورت است که:
انقباض برونگرا بیشتر بر افزایش طول دسته عضلانی تأثیر می‌گذارد، در حالی که انقباض درونگرا بیشتر منجر به تغییر زاویه پریشکل تار عضلانی می‌شود و به حجیم سازی عضله منجر می‌شود. بنابراین، هر دو نوع انقباض در افزایش حجم عضله تأثیر دارند، اما سازوکار این دو نوع انقباض در افزایش حجم عضله متفاوت است.
نظرات کاربران