اگر حافظه عضلانی وجود نداشت، هر ورزشکاری پس از توقفی در تمرینات ورزشی برای شروع دوباره، با چالش‌هایی سخت روبرو خواهد شد. یک بدنساز حرفه‌ای، پس از سال‌ها تمرین مداوم ورزش بدنسازی برای دستیابی به بدنی عضلانی و زیبا، مدت‌ها را صرف تمرینات سخت و دشوار در باشگاه بدنسازی، مصرف مکمل‌ها، ویتامین‌ها و رعایت یک رژیم غذایی سالم می‌کند تا در نهایت به هدف خود برسد. اما ممکن است به دلیل مواردی مانند تصادف، بیماری، تغییر شغل یا تغییر سبک زندگی و ازدواج، دیگر فرصتی برای تمرینات قبلی نداشته باشد و به دلیل عدم تمرین، حجم و قدرت عضلات خود را از دست دهد و از رقابت حرفه‌ای عقب بماند. اما نباید امید را از دست داد؛ زیرا بدن ما توانایی شگفت‌انگیزی برای بازگشت به شرایط قبلی را دارد. با همراهی با مجله علم ورزش، با مفهوم حافظه عضلانی آشنا خواهید شد.
حافظه عضلانی چیست؟
همه افراد با این حقیقت آشنا هستند که اگر تمرینات بدنسازی را برای یک دوره ۳ تا ۶ ماهه قطع کنند، حجم و قدرت عضلات کاهش می‌یابد. با این حال، اگر تمرینات بدنسازی دوباره آغاز شود، حجم و قدرتی که از دست رفته است، به سرعت در عرض چند هفته تمرین دوباره بهبود خواهد یافت. این پدیده به حافظه عضلانی معروف است.
مکانیسم حافظه عضلانی،
یک نوع حافظه عملی است که به طور عمده به دلیل عملکرد سیستم عصبی ایجاد می‌شود. عقیده و باور بر این است که این پدیده به وجود می‌آید. همانطور که پیشتر اشاره شد، مجله علم ورزش در این زمینه چند منبع را مورد بررسی قرار داده است تا بهترین بدانیم و در ادامه، نظریات مختلف را مطالعه خواهید کرد.
نظریه اول درباره عملکرد حافظه عضلانی بیان می‌کند که به دلیل تمرینات بدنسازی، بافت‌های اطراف عضلات گسترش می‌یابند و در زمانی که تمرینی انجام نمی‌شود، این بافت‌های اضافی از بین نمی‌روند، تنها سایز و حجم آنها کاهش می‌یابد. اما پس از شروع دوباره تمرینات بدنسازی، این بافت‌ها ساده تر ساخته شده و رشد می‌کنند.
نظریه دوم، از سیستم عصبی مرکزی نشأت می‌گیرد. به دلیل تمرینات مکرر، سیستم عصبی عبور مجدد عضلات را یاد می‌گیرد و بنابراین نیازی به یادگیری دوباره تمرینات و مسیر رشد عضلات ندارد، زیرا در حافظه عضلات ذخیره شده است. تحقیقات علمی اخیر نشان داده‌اند که پژوهشگران ورزشی به این سوال پاسخ داده‌اند. به طور معمول، سلول‌های عضلانی بیشتر از یک هسته (صدها یا هزاران هسته) دارند، که این ویژگی آنها را از دیگر سلول‌های بدن متمایز می‌کند.
چرا عضلات نیاز به تعداد زیادی هسته دارند؟
هسته‌ها وظیفه کنترل عملکرد سلول را بر عهده دارند. با توجه به اینکه حجم و عملکرد عضلات بزرگتر و پیچیده‌تر از سایر سلول‌های بدن است، یک یا دو هسته نمی‌توانند تمام وظایف عضلات را به طور کامل و صحیح انجام دهند. هسته‌ها مرکز کنترل و مغز الیاف عضلانی هستند و مقدار مواد ژنتیکی که در دسترس سلول قرار می‌گیرند را تنظیم می‌کنند. هنگامی که حجم عضلات بزرگتر می‌شود، تعداد هسته‌ها نیز افزایش می‌یابد. این افزایش تعداد هسته سلول‌های عضلانی در نتیجه افزایش حجم، در چندین تحقیق علمی به اثبات رسیده است. نتایج این تحقیقات نشان داده‌اند که افرادی که مواد استروئیدی مصرف می‌کنند یا سریع عضله سازی می‌کنند، تعداد بیشتری هسته در عضلات خود نسبت به افراد عادی دارند.
در دوره کاهش حجم و آتروفی عضلات که با رشد عضلات متفاوت است، قرار است بسیاری از هسته‌های سلول از بین بروند، زیرا دیگر نیازی به آنها وجود ندارد. اما نکته قابل توجه این است که در تحقیقات مختلفی که اخیراً روی نمونه‌های حیوانی در زمینه آتروفی عضلات انجام شده است، در دوره آتروفی عضلات ناشی از بی‌تمرینی به مدت ۳ ماه، تعداد هسته‌های سلول عضلانی ثابت باقی می‌ماند. همانطور که در تصویر مشاهده می‌شود، حجم عضلات تا ۵۰ درصد کاهش می‌یابد، اما تعداد هسته‌ها بدون تغییر باقی می‌ماند.
بنابراین، با توجه به این نتیجه که تعداد هسته‌ها پس از توقف تمرینات ثابت باقی خواهند ماند، بازگرداندن عضلات به حجم و قدرت قبلی آسان است. به عبارت دیگر، هسته‌های عضلانی همانند حافظه سلول عمل می‌کنند. تحقیقات اخیر از روش‌های مختلفی برای مطالعه هسته‌ها استفاده کرده‌اند. در تحقیقات گذشته، در مورد شمارش هسته‌ها، اشتباهی رخ داده و تعداد هسته‌های بافت همبند و سلول‌های ماهواره‌ای شمارش شده بودند. هسته‌های این نوع سلول‌ها در دوره بی‌تمرینی از بین می‌روند. به همین دلیل، محققان به اشتباه مرگ هسته‌های عضلانی به علت بی‌تمرینی را اعلام کرده بودند. تحقیقات اخیر تنها شمارش هسته‌ها را مورد بررسی قرار داده‌اند و هیچ کاهشی در تعداد آنها ثبت نشده است.
نظرات کاربران