فشار جو در سطح دریا حدود mmHg 760 است، اما در قله کوه اورست حدود mmHg 250 می‌باشد. فشار هوا در سطح زمین ثابت نیست و متغیر است. به عنوان مثال، میانگین فشار جو در کوه اورست در ماه دی حدود ۲۴۳ میلیمتر جیوه و در خرداد و تیر ماه تقریباً ۲۵۵ میلیمتر جیوه است. اگرچه فشار جو متفاوت است، اما در صد گازهای تنفسی موجود در هوا، از سطح دریا تا ارتفاعات بالا تغییر نمی‌کند. در هر ارتفاعی، هوا شامل ۲۰٪ اکسیژن، ۰٫۳٪ دی‌اکسید کربن و ۷۹٫۴٪ نیتروژن است. تنها فشارهای جزئی (سهمی) تغییر می‌کنند. تغییر در فشار جزئی اکسیژن تأثیر مهمی بر تفاوت فشار جزئی بین خون و بافت‌های بدن دارد. با افزایش ارتفاع، دمای هوا به ازای هر ۱۵۰ متر، ۱ درجه سانتیگراد کاهش می‌یابد. به علت سردی هوا در ارتفاع، رطوبت مطلق کمتر است. هوای خشک‌تر می‌تواند منجر به از دست دادن آب بدن از طریق افزایش دفع نامحسوس آب شود و تبخیر آب از طریق عرق‌ریزی در هنگام فعالیت را افزایش دهد. شدت تابش خورشید به دلیل نازک‌تر و خشک‌تر بودن جو در ارتفاع، افزایش می‌یابد. پاسخ‌های تنفسی در ارتفاع نیز تأثیر می‌گیرد.
ویژگی‌های ارتفاع و تأثیر آن بر فعالیت‌های ورزشی
فشار جو در سطح دریا حدود mmHg 760 است، اما در قله کوه اورست حدود mmHg 250 می‌باشد. فشار هوا در سطح زمین ثابت نیست و متغیر است. به عنوان مثال، میانگین فشار جو در کوه اورست در ماه دی حدود ۲۴۳ میلیمتر جیوه و در خرداد و تیر ماه تقریباً ۲۵۵ میلیمتر جیوه است. اگرچه فشار جو متفاوت است، اما در صد گازهای تنفسی موجود در هوا، از سطح دریا تا ارتفاعات بالا تغییر نمی‌کند. در هر ارتفاعی، هوا شامل ۲۰٪ اکسیژن، ۰٫۳٪ دی‌اکسید کربن و ۷۹٫۴٪ نیتروژن است. تنها فشارهای جزئی (سهمی) تغییر می‌کنند. تغییر در فشار جزئی اکسیژن تأثیر مهمی بر تفاوت فشار جزئی بین خون و بافت‌های بدن دارد. با افزایش ارتفاع، دمای هوا به ازای هر ۱۵۰ متر، ۱ درجه سانتیگراد کاهش می‌یابد. به علت سردی هوا در ارتفاع، رطوبت مطلق کمتر است. هوای خشک‌تر می‌تواند منجر به از دست دادن آب بدن از طریق افزایش دفع نامحسوس آب شود و تبخیر آب از طریق عرق‌ریزی در هنگام فعالیت را افزایش دهد. شدت تابش خورشید به دلیل نازک‌تر و خشک‌تر بودن جو در ارتفاع، افزایش می‌یابد. پاسخ‌های تنفسی در ارتفاع نیز تأثیر می‌گیرد.
ویژگی‌های ارتفاع و تأثیر آن بر فعالیت‌های ورزشی
فشار جو در سطح دریا حدود mmHg 760 است، اما در قله کوه اورست حدود mmHg 250 می‌باشد. فشار هوا در سطح زمین ثابت نیست و متغیر است. به عنوان مثال، میانگین فشار جو در کوه اورست در ماه دی حدود ۲۴۳ میلیمتر جیوه و در خرداد و تیر ماه تقریباً ۲۵۵ میلیمتر جیوه است. اگرچه فشار جو متفاوت است، اما در صد گازهای تنفسی موجود در هوا، از سطح دریا تا ارتفاعات بالا تغییر نمی‌کند. در هر ارتفاعی، هوا شامل ۲۰٪ اکسیژن، ۰٫۳٪ دی‌اکسید کربن و ۷۹٫۴٪ نیتروژن است. تنها فشارهای جزئی (سهمی) تغییر می‌کنند. تغییر در فشار جزئی اکسیژن تأثیر مهمی بر تفاوت فشار جزئی بین خون و بافت‌های بدن دارد. با افزایش ارتفاع، دمای هوا به ازای هر ۱۵۰ متر، ۱ درجه سانتیگراد کاهش می‌یابد. به علت سردی هوا در ارتفاع، رطوبت مطلق کمتر است. هوای خشک‌تر می‌تواند منجر به از دست دادن آب بدن از طریق افزایش دفع نامحسوس آب شود و تبخیر آب از طریق عرق‌ریزی در هنگام فعالیت را افزایش دهد. شدت تابش خورشید به دلیل نازک‌تر و خشک‌تر بودن جو در ارتفاع، افزایش می‌یابد. پاسخ‌های تنفسی در ارتفاع نیز تأثیر می‌گیرد.
پاسخ‌های قلبی-عروقی در ارتفاع و تأثیر آن بر حجم پلاسمای فرد به صورت زیر است: بلافاصله پس از رسیدن به ارتفاع، حجم پلاسمای فرد کاهش می‌یابد و در چند هفته اول به صورت فلات (ثابت) تثبیت می‌شود. این کاهش در حجم پلاسما، منجر به افزایش تعداد گلبول‌های قرمز در هر واحد خون می‌شود. انجام فعالیت‌های استاندارد در چند ساعت اول اقامت در ارتفاع، باعث افزایش ضربان قلب و کاهش حجم ضربه‌ای می‌شود (به دلیل کاهش حجم پلاسما). در حالت استراحت پس از ۱۰ روز اقامت در ارتفاع، ضربان قلب در هنگام یک فعالیت مشخص، کمتر از زمان اقامت در سطح دریا و قبل از وقوع این سازگاری‌ها است. دلیل آن، افزایش اختلاف اکسیژن سرخرگی-سیاهرگی است. در ارتفاع، به دلیل محدودیت اکسیژن، تولید انرژی در فعالیت‌های زیربیشینه به صورت بی‌هوازی انجام می‌شود، اما سطح اسید لاکتیک در فعالیت بیشینه کمتر است.
فعالیت‌های استقامتی در ارتفاع تحت تأثیر شرایط محیطی کم فشار قرار می‌گیرند و بیشتر از سایر فعالیت‌ها تحت تأثیر قرار می‌گیرند. در قله کوه اورست، Vo2max (حجم بیشینه اکسیژن مصرفی) به مقداری بین ۱۰ تا ۲۵ درصد از مقدار آن در سطح دریا کاهش می‌یابد. بنابراین، افرادی که ظرفیت هوازی بیشتری دارند، می‌توانند فعالیت مشخصی را با خستگی کمتر و فشار قلبی-عروقی کمتر انجام دهند.
فعالیت‌های سرعتی در ارتفاع تأثیر کمتری از شرایط محیطی مانند کم فشاری دارند. این فعالیت‌ها که معمولاً کمتر از یک دقیقه طول می‌انجامند، در ارتفاعات متوسط به مشکل نمی‌خورند. این نوع فعالیت‌ها نیاز کمتری به دستگاه انتقال اکسیژن و متابولیسم هوازی دارند. علاوه بر این، هوای نازک‌تر در ارتفاع مقاومت آئرودینامیکی کمتری را در برابر حرکات ورزشکاران ایجاد می‌کند. به عنوان مثال، در بازی‌های المپیک سال ۱۹۶۸، هوای نازک مکزیکوسیتی بهبود قابل توجهی در عملکرد دونده‌های سرعتی و پرش‌کنندگان طول داشت.
سازگاری با ارتفاع باعث می‌شود بدن به کمبود اکسیژن سازگار شود. اما به هر حال، سازش در ارتفاعات بالا، نمی‌تواند کمبود اکسیژن را به طور کامل جبران کند. حتی ورزشکاران استقامتی که سال‌ها در ارتفاع زندگی کرده‌اند، هرگز نمی‌توانند به سطح عملکرد یا حجم بیشینه اکسیژن مصرفی (Vo2max) در سطح دریا برسند.
سازگاری خون نیز در ارتفاع تغییر می‌کند؛
غلظت اریتروپویتین خون در سه ساعت اول پس از رسیدن به ارتفاع بالا افزایش می‌یابد و پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت به حداکثر خود می‌رسد. در نتیجه، تعداد سلول‌های قرمز خون (اریتروسیت) در هفته اول اقامت در ارتفاع افزایش می‌یابد. زندگی در ارتفاع ۴۰۰۰ متری به مدت ۶ ماه، حجم کل خون فرد را تا ۹ تا ۱۰ درصد افزایش می‌دهد.
سازگاری عضلات نیز در ارتفاع تغییر می‌کند؛ مقطع تار عضلانی و حجم کل عضلات پس از ۴ تا ۶ هفته در ارتفاع کاهش می‌یابد (دلیل آن هنوز مشخص نیست). در ارتفاعات بالا، کاهش توده عضلانی منجر به کاهش فعالیت آنزیمی، توانایی تولید ATP و عملکرد عضلات می‌شود.
سازگاری قلبی-عروقی در ارتفاع یکی از مهمترین جنبه‌های سازگاری در محیط‌های بالا است. در ارتفاع، تهویه ریوی در حال استراحت و هنگام فعالیت افزایش می‌یابد (در ارتفاع ۴۰۰۰ متری تا ۵۰٪ افزایش می‌یابد). تهویه ریوی بیشتر منجر به کاهش دی‌اکسید کربن و آلکالوزی شدن خون می‌شود. برای جلوگیری از آلکالوزی غیرطبیعی خون، سطح بیکربنات خون در مدت اقامت در ارتفاع در سطح پایین باقی می‌ماند.
کاهش Vo2max که در روزهای اولیه اقامت در ارتفاع رخ می‌دهد، در طول چند هفته تحت تأثیر هیپوکسی، کمی بهبود می‌یابد. تحقیقات نشان می‌دهد که ظرفیت هوازی پس از ۱۸ تا ۵۷ روز در ارتفاع بدون تغییر باقی می‌ماند.
تمرین در ارتفاع به منظور بهبود عملکرد در سطح دریا می‌تواند باعث افزایش تعداد گلبول‌های قرمز و هموگلوبین خون در ارتفاع شود که منجر به افزایش انتقال اکسیژن در هنگام بازگشت به سطح دریا می‌شود. این تغییر اغلب ناپایدار و موقت است و تنها برای چند روز بیشتر ادامه ندارد، اما می‌تواند به عنوان یک مزیت برای ورزشکاران در نظر گرفته شود. تمرین در ارتفاع برای بهبود عملکرد در ارتفاع، در ۲۴ ساعت اول حضور در ارتفاع اختلال زیادی در عملکرد ایجاد نمی‌کند. اما پس از ۲۴ ساعت، پاسخ‌های فیزیولوژیکی مانند کاهش آب بدن و اختلال در خواب بروز می‌کند. انجام تمرین در ارتفاعات بالاتر از محل مسابقه به مدت ۲ تا ۶ هفته می‌تواند مفید باشد. برای سازگاری، ارتفاع مکان تمرین باید بین ۱۵۰۰ تا ۳۰۰۰ متر باشد، زیرا در روزهای اول در ارتفاع، ظرفیت فعالیت کاهش می‌یابد. شدت تمرین باید بین ۶۰ تا ۷۰ درصد شدت تمرین در سطح دریا باشد. پس از ۱۰ تا ۱۴ روز، می‌توان شدت تمرین را افزایش داد.
نظرات کاربران