طب فشاری یک روش درمانی چینی با بیش از ۵۰۰۰ سال سابقه است که با استفاده از فشار به نقاط خاصی در بدن، انرژی زندگی (چی) را تعادل میبخشد. این نقاط، که به آنها نقاط فشار بدن معروف هستند، در امتداد کانالهای انرژی بدن قرار دارند و به عنوان کانالهای مریدین شناخته میشوند.
وقتی این کانالها مسدود شوند یا از تعادل خارج شوند، معمولاً درد را تجربه میکنیم. مقاله حاضر به بررسی دقیقتر فشاردرمانی و انواع آن، نقاط انرژی پایه و کاربردهای آن در کاهش وزن، افزایش انرژی و فواید درمانی این روش پزشکی چینی میپردازد.
طب فشاری و اهمیت آن در حفظ تعادل انرژی بدن
طب فشاری یا فشار درمانی به عنوان یکی از روشهای درمانی آسیایی کار با بدن (ABT) مطرح است که ریشه در طب سنتی چینی (TCM) دارد. طبق باورهای این سیستم طبی، برخی نقاط فشار بدن در امتداد کانالهای مریدین قرار دارند. این کانالها معادل نصفالنهارها و نقاط طب سوزنی برای جریان انرژی هستند.
بر اساس این باور، انرژی حیاتی یا “چی” از طریق این کانالهای نامرئی در بدن جریان مییابد. همچنین، این ۱۲ کانال اصلی، اندامها یا شبکههای خاصی از اندامها را به یکدیگر متصل کرده و یک سیستم ارتباطی در سراسر بدن بوجود میآورند. این کانالها از انگشتان شروع شده و به طور پیوسته به مغز و سپس به اندامی مرتبط با یک کانال خاص متصل میشوند.
با توجه به این نظریه، وقتی یکی از کانالهای مریدین مسدود شود یا از تعادل خارج شود، بیماری ها رخ میدهد. طب سوزنی و فشار درمانی از جمله روشهای طب سنتی هستند که به بازگرداندن تعادل بدن کمک میکنند. پزشکان این سیستم به صورت مستقیم از انگشتان، دست، آرنج یا پاها برای اعمال فشار به نقاط خاص استفاده میکنند یا از دستگاههای مناسب برای این منظور استفاده مینمایند. در بعضی موارد، طب فشاری میتواند شامل ماساژ کششی یا روشهای دیگر هم باشد.
انواع طب فشاری متعددی وجود دارد که میتواند به تحریک نقاط فشار بدن انسان کمک کند. انتخاب تکنیک مربوطه معمولاً بستگی به علائم بیمار دارد، زیرا برخی از نقاط طب سوزنی با بیماریهای خاصی همخوانی دارند. هر جلسه درمان معمولاً به مدت ۳۰ تا ۶۰ دقیقه ادامه مییابد.
در زیر انواع طب فشاری آورده شدهاند:
ماساژ چینی توی نا:
یکی از رایجترین روشهای این طب، ماساژ باستانی چینی توی نا (Tui Na) است. این روش شامل یک طیف گسترده از کشش و حرکات دست است. نقاط طب سوزنی با استفاده از انگشتان، کف دست، انگشتان دست و شست تحریک میشوند تا گروههای عضلانی کلیدی را هدف قرار دهند.
آکوپانکچر:
این روش مشابه طب سوزنی است، با این تفاوت که به جای سوزنها از فشار استفاده میشود. نقاط فشار بدن با استفاده از انگشتان، دست، آرنج یا وسایلی مشابه تحریک میشوند.
شیاتسو:
شیاتسو یک روش ماساژ ژاپنی است که بر اساس تحریک نقاط فشار بدن انجام میشود. در این روش، فشار و ماساژ بر روی نقاط خاصی در امتداد کانالهای انرژی (مریدین) اعمال میشود.
رفلکسولوژی:
رفلکسولوژی بر اساس اصل این است که نقاط خاصی در دستان و پاها به اعضا و ارگانهای دیگر بدن مرتبط هستند. با تحریک این نقاط به وسیله ماساژ یا فشار، انرژی به ارگانهای مربوطه هدایت میشود.
جین شین جیوتراپی:
این روش در طب سنتی هند بر پایه نقاط فشار در دست و پا استوار است. با تمرکز بر نقاط خاص، تحریک و ماساژ اعمال میشود تا تعادل انرژی در بدن بهبود یابد.
ماساژ شیاتسو
یک هنر درمانی باستانی ژاپنی است که از دستها، بازوها و پاها برای اعمال فشار به کانالهای مریدین استفاده میکند. این تکنیک شامل تعدادی حرکت مختلف رقصمانند است که برای کشش بدن و اعمال فشار مستقیم و محکم به نقاط فشار بدن استفاده میشود.
سو-جوک
یک درمان سادهتر در این طب است که مبتنی بر کره جنوبی است. تمرکز اصلی آن بر دستها و پاها است زیرا نقاط فشار در این اندامها با سایر اندامهای بدن هماهنگی دارند. این درمان بهخصوص برای دردهای مزمن و مشکلات مربوط به تنش بسیار مفید است.
ریکی
یکی دیگر از هنرهای شفابخش آسیایی است که از نقاط حساس بدن برای دنبال کردن فرآیندهای مشابه این طب استفاده میکند. در این تکنیک، اصلیترین مورد استفاده، کف دست است که برای هدایت و تحریک انرژی زندگی به کار میرود. ریکی درمانی همچنین میتواند به عنوان یک روش درمانی از راه دور برای التیام بدن استفاده شود.
همچنین در ریکی، از تکنیکهای درمانی جایگزینی مانند استفاده از داروهای هومیوپاتی، کریستالها و رایحهدرمانی نیز استفاده میشود. هدف ریکی از بازگرداندن تعادل انرژی در بدن است و بر ارتقای خود درمانی، کاهش درد و رفع مشکلات عاطفی تمرکز دارد.
در روش خودکاربردی، افراد میتوانند از تشک طب فشاری برای کشف نقاطی که میتواند به تسکین علائم آنها کمک کند، استفاده کنند. توصیه میشود کاربران به مدت ۲۰-۳۰ دقیقه روی تشک دراز کشیده و فشار متناسب را اعمال کنند. در این زمان، اعمال فشار میتواند به آزادسازی اندورفینها به طور مؤثر کمک کرده و در کاهش درد تأثیرگذار باشد.
نقاط انرژی پایه شامل مجموعهای از سیستمها و نقاط در بدن است که در تکنیکهای درمانی انرژی، مانند ریکی، شیاتسو و سو-جوک، مورد استفاده قرار میگیرند.
این سیستمها و نقاط شامل:
مریدینها: هر راهی که یک سرخرگ خون را حمل میکند، یک مریدین انرژی را نیز حمل میکند. سیستم مریدین نشاط و تعادل را به ارمغان میآورد و عملکرد سیستمهای فیزیولوژیکی مختلف بدن را تنظیم میکند.
چاکراها: این سیستم شامل هفت نقطه اصلی است که در امتداد ستون فقرات قرار دارند. هر چاکرا به جریان انرژی خاصی وظیفه دارد و با تعادل و تسکین این انرژیها، به حالت سلامتی و هماهنگی بدن کمک میکند.
هالهها: این سیستم انرژی اطراف بدن را شامل میشود. هالهها به عنوان میدان انرژی بدن عمل میکنند و تأثیر مستقیم بر حالت روحی و احساسات افراد دارند.
علاوه بر اینها، سیستمهای دیگری نیز در نقاط انرژی پایه بدن وجود دارند که عبارتند از:
مدارهای شبکه پایه: این مدارها جریان انرژی بین نقاط مختلف بدن را تنظیم و تعادل میدهند.
بافت سلتیک: این بافت انرژی را در سراسر بدن پخش میکند و ارتباط بین اندامها را بهبود میبخشد.
مدارهای پنج ریتم: این مدارها باعث تنظیم ضربان قلب، تنفس، فعالیت عصبی و گردش خون در بدن میشوند.
مدارهای گرمکننده سه گانه: این مدارها در تنظیم و حفظ دمای بدن نقش دارند.
مدارهای تابشی: این مدارها جریان انرژی را از بدن به محیط اطراف یا از محیط به بدن منتقل میکنند.
الکتریسیته: انرژی الکتریکی در بدن که از طریق سیستم عصبی و سیستمهای الکتروفیزیولوژیکی جاری میشود.
این سیستمها و نقاط انرژی پایه در تکنیکهای درمانی انرنقاط انرژی پایه شامل سیستمها و نقاطی در بدن هستند که در تکنیکهای درمانی انرژی مورد استفاده قرار میگیرند. افرادی که از این تکنیکها استفاده میکنند، میتوانند با دقت به آناتومی بدن، این نقاط و سیستمها را شناسایی کنند. در حال حاضر، این توصیفات با استفاده از اندازهگیریهای الکترومغناطیسی تأیید شدهاند.
چاکراها، مراکزی هستند که انرژی در آنها متمرکز میشود. هر چاکرای اصلی در بدن انسان به عنوان یک مرکز انرژی چرخشی در یکی از هفت نقطه قرار دارد، از پایه ستون فقرات تا بالای سر. هر چاکرا انرژی را به بخشهای خاصی از بدن منتقل میکند و با جنبهای از شخصیت فرد هماهنگی دارد. همچنین، هر چاکرا (از پایین به بالا) با یکی از اصول جهانی که به بقا، خلاقیت، هویت و عشق مرتبط است، در ارتباط است و این اصول در آن طنینانداز میشوند. بر اساس اعتقاد، هر رویداد مهم و تجربه احساسی که فرد تجربه میکند، اثری روی انرژی چاکرایی او میگذارد و در آن ثبت میشود.
هالهها نیز پوستههایی چند لایه از انرژی هستند که از بدن افراد تابانده میشوند و با انرژیهای محیطی تعامل دارند. هاله یک فضای محافظ است که فرد را احاطه کرده و با انرژیهای موجود در محیط تعامل میکند. هاله قادر است انرژیهای مختلفی را فیلتر کند و انرژیهای لازم را جذب کند.
زمانی که شادی، جذابیت و روحیه دارید، هاله شما ممکن است کل اتاق را پر کند و درخشش خود را نشان دهد. اما زمانی که احساس غم، ناامیدی و افسردگی میکنید، هاله تان به داخل خود فرو میرود و یک پوسته پرانرژی ایجاد میکند که شما را از بیرون جدا میکند. هالههای برخی از افراد به صورت مشخص و قابل تشخیصی به شما نزدیک میشوند و شما را در یک احساس آرامش و امانت در میآورند.
شبکه اصلی (پایه):
شبکه اصلی به عنوان انرژی بنیادی بدن عمل میکند و سایر سیستمهای انرژی دیگر از این انرژی بهره میبرند. انرژی شبکه اصلی، قوی و اساسی است، اما در صورت تحمل ضربات شدید، ممکن است آسیب ببیند و شکل و شمایل خود را تغییر دهد. اغلب در این حالت، قابلیت ترمیم خودبهخودی ندارد. به عبارت دیگر، سایر سیستمهای انرژی برای تطبیق با شبکه آسیبدیده، تنظیمات خود را تغییر میدهند، همانطور که تجربههای آسیبزای اولیه میتواند شخصیت فرد را شکل دهد.
بافت سلتیک:
انرژیهای بدن درون خود چرخش میکنند، به یکدیگر تلاقی میکنند و الگوهای زیبا و باشکوهی را شکل میدهند. تعادل این رنگها و شکلها توسط یک سیستم انرژی حفظ میشود که در سراسر جهان با نامهای مختلف شناخته شده است. در مناطق شرقی، این سیستم انرژی را به عنوان “حلقه انرژی تبتی” شناختهاند.
درمان سلتیک، به شکلی شبیه به نقاشیهای سلتیک باستانی، یک علامت بینهایت و پیچیده است که هرگز آغاز نمیشود و به پایان نمیرسد. شبکههای بافت سلتیک در سراسر بدن و اطراف آن، مانند یک رشته نامرئی، همه سیستمهای انرژی را به صورت پیچیده راهنمایی میکنند. این الگوها در عالم کوچک نیز، مانند مدل مارپیچ دوگانه DNA، وجود دارند.
پنج ریتم:
مریدینها، چاکراها، هالهها و سایر انرژیهای ضروری بدن تحت تأثیر یک سیستم انرژی بزرگتر هستند که نوعی ریتم است که در تمام انرژیهای دیگر جریان دارد و تأثیرات ارتعاشی خود را بر ویژگیهای فیزیکی، الگوهای سلامتی و ویژگیهای شخصیتی ترکیب میکند.
از سالها قبل در طب سنتی چینی، زندگی به پنج “عنصر”، “حرکت” یا “فصل” دستهبندی میشد. این انرژیها به عنوان بلوکهای سازنده کیهان در نظر گرفته میشدند و اساسی بودند برای درک نحوه کارکرد جهان، سازماندهی جوامع و تأمین نیازهای حفظ سلامتی بدن انسان.
استعارهای برای توصیف پنج ریتم، عناصر قابل مشاهده طبیعت (آب، چوب، آتش، خاک و فلز) و فصول (زمستان، بهار، تابستان، تابستان هند و پاییز) مورد استفاده قرار میگیرد. به این ترتیب، ریتم اصلی زندگی یک فرد، مشابه موسیقی پسزمینه در طول یک فیلم، با ترکیب ریتمهای متغیر فصول زندگی، لحن و حال و هوای کل سیستم انرژی را هدایت میکند و فضای زندگی را تنظیم میکند.
گرمکننده سهگانه:
گرمکننده سهگانه یک کانال است که انرژیهای سیستم ایمنی را برای مقابله با مهاجمان، شبکهبندی میکند و با کمک هیپوتالاموس، در شرایط اضطراری برای پاسخ به جنگ یا فرار، انرژی بدن را مبادله و تحریک میکند.
مدارهای تابشی:
مدارهای تابشی به نحوی عمل میکنند که تضمین میکنند تمام سیستمهای انرژی دیگر برای منافع عمومی بدن کار کنند. آنها انرژی را در مناطقی که بیشتر نیاز دارد، توزیع میکنند و در مواجهه با چالشهای سلامتی که ممکن است برای بدن پیش آید، پاسخ میدهند و منجر به تجدید حیات، شادی و ارتباط معنوی میشوند و روحیه فرد را ارتقا میبخشند.
الکتریسیته، به عنوان یک سیستم انرژی مستقل، متفاوت از مریدینها، چاکراها یا هالهها عمل نمیکند؛ بلکه با تمام سیستمهای اصلی انرژی بدن مرتبط است. هر یک از الکتریسیتهها به عنوان پلی عمل میکنند که تمام سیستمهای انرژی را در سطح اولیه الکتریسیته بدن به یکدیگر متصل میکنند. در جلسات الکتریسیته، گزارشهایی از بهبود بافت اسکار، تقویت مفصل زانو، رفع برخی بیماریها مانند آتاکسی قلب، و غلبه بر انواع ضربههای روحی وجود دارد.
مهمترین نقاط فشار برای افزایش متابولیسم و کاهش وزن:
این روش در مدیریت استرس، تقویت هضم و بهبود متابولیسم بسیار مؤثر است که عواملی مهم در مدیریت وزن هستند. در ادامه به برخی از مریدینها یا نقاط فشار بدن اشاره خواهد شد که نقش مهمی در افزایش متابولیسم و کاهش وزن دارند.
ژونگوان:
معتقدان هستند که ژونگوان، که در بالای شکم و همچنین در مناطق مربوط به هضم مانند معده و روده قرار دارد، تأثیری بر این اعضا دارد. این نقطه تقریباً ۱۰ سانتیمتر بالاتر از ناف قرار دارد.
رنژونگ:
ایمان دارند که رنژونگ، که در امتداد مریدین حاکم قرار دارد، تأثیری بر وزن و به ویژه چاقی دارد. این نقطه زیر محل برخورد سوراخهای بینی قرار دارد.
ژوئه-هایی:
باور دارند که ژوئه-هایی که در امتداد مریدین طحال قرار دارد، تأثیری بر سطح قندخون دارد. این نقطه بالای کاسه زانو، تقریباً دو اینچ دورتر از مرکز بدن در قسمت پایینی عضله ران قرار دارد.
نقاط فشار بدن برای افزایش انرژی عبارتند از:
مریدین ریه:
این نقطه در دست واقع شده و از نوک انگشت شست به سمت پایین به سمت لبه کف دست امتداد دارد. ماساژ این نقطه و فشار دادن به آن میتواند به تسکین علائم سرماخوردگی و افزایش انرژی در بدن کمک کند.
قلب ۷:
این نقطه روی مچ دست قرار دارد، در قسمت بیرونی از استخوان کوچک کنار انگشت کوچک قابل تشخیص است. استفاده از نقاط فشار بدن در قلب ۷ میتواند به بهبود انرژی در بیماریهایی مانند بیخوابی، اضطراب، افسردگی و بیماریهای قلبی کمک کند.
توجه: قبل از استفاده از نقاط فشار بدن یا هرگونه تغییر در درمان یا مداخله درمانی، توصیه میشود با متخصص مربوطه مشورت کنید.
نقطه دروازه داخلی:
نقطه دروازه داخلی مستقیماً روی دست قرار ندارد. برای پیدا کردن آن، کف دست را به سمت بالا قرار داده و از سه انگشت برای اندازهگیری تقریباً ۲.۵ سانتیمتر پایین مچ استفاده کنید. نقطه دروازه داخلی تقریباً در مرکز مچ دست قرار دارد. پزشکان توصیه میکنند که با استفاده از دست دیگر، به شدت به این نقطه فشار داده شود تا به تسکین از حالت تهوع و درد معده کمک کند.
نقطه دره دست:
هر فرد میتواند نقطه دره دست را بین انگشت اشاره و شست پیدا کند. پزشکان ادعا میکنند که فشار قوی به این نقطه میتواند استرس را کاهش دهد، میگرن را تسکین دهد و درد را در مناطق زیر کاهش دهد:
شانهها
دندانها
گردن
نقطه دروازه بیرونی:
نقطه دروازه بیرونی در سمت بالای دست و بازو قرار دارد و تقریباً موازی با نقطه دروازه داخلی واقع شده است. این نقطه بین دو تاندون قرار دارد. اعمال فشار بر این نقطه میتواند انرژی فرد را افزایش داده و سیستم ایمنی بدن را تقویت کند.
نقطه پایه:
برای پیدا کردن نقطه پایه، باید با ردیابی انگشت از بالا به پایین کف دست حرکت کرده تا به چین مچ دست برسید. این نقطه را در آنجا پیدا خواهید کرد. اعمال فشار ملایم بر روی این نقطه ممکن است به کاهش مشکلات تنفسی کمک کند.
نقطه روده باریک ۳:
سه نقطه روده باریک در کنار دست واقع شده و زیر انگشت کوچک و بالای یکی از چینهای بزرگ دست قرار دارند. اعمال فشار محکم بر این نقاط میتواند به تسکین گوش درد، سردرد در پشت سر و درد گردن کمک کند.
ده پراکندگی:
نوک هر انگشت محل ده نقطه فشار است. اعمال فشار یا استفاده از طب سوزنی بر روی این نقاط میتواند به تسکین برخی از علائم رایج آنفولانزا، مانند تب بالا، گلودرد و صرع کمک کند.
چهار درز:
داخل هریک از مفاصل بزرگ انگشت اشاره، انگشت میانی، انگشت حلقه و انگشت کوچک، چهار درز وجود دارد. این نقاط فشار در بدن میتوانند در درمان مشکلات گوارشی، به خصوص در کودکان، مفید باشند.
فواید درمان با طب فشاری:
استفاده از طب فشاری میتواند در کاهش دردهای مختلف به کمک شما بیاید. اما باید توجه داشت که هنوز مدرک علمی قطعی برای قبول یا رد استفاده از طب فشاری وجود ندارد. با این حال، برخی از این روشهای درمانی در حال بررسی و توجه قرار گرفتهاند.
تسکین درد:
زمانی که نقاط طب فشاری در بدن تحریک میشوند، هورمونهای اندورفین و اکسیتوسین ترشح میشوند و با همکاری یکدیگر در تسکین درد نقش دارند. این فرآیند منجر به افزایش جریان خون در نواحی تنش عضلانی و کاهش سیگنالهای دردی که به مغز ارسال میشوند، میشود. فشار محکمی که به نقاط فشار بدن اعمال میشود، باعث تسکین عضلاتی میشود که به دلیل تجمع اسید لاکتیک در آنها منقبض شدهاند.
تسکین استرس:
طب فشاری به دلیل تأثیرات آرامبخش خود بر روی افرادی که با استرس روبرو هستند، مفید است. این روش قادر است با بازکردن مسیرهای مریدین، به مقابله با موانع ناشی از استرس کمک کند و به فرد احساس بهتری بدهد.
درمان سرماخوردگی و آنفولانزا:
طب فشاری قادر است در درمان سرماخوردگی و آنفولانزا به توانایی خود درمانی بدن کمک کند.
درمان ناباروری:
استفاده از طب فشاری در افزایش شانس باروری، بهبود تعادل هورمونی و کمک به تنظیم چرخه قاعدگی مورد استفاده قرار میگیرد. هدف این درمان، افزایش جریان خون با اعمال فشار به نقاط مریدین و ارسال خون غنی از اکسیژن به اعضای تولید مثل است. این عمل باعث کاهش احتقان لگن، دفع سموم و حتی کاهش التهاب میشود.
سادهترین نوشتار ممکن:
“راحتتر شدن فرآیند زایمان
این روش طبی امن برای کاهش درد زایمان و تشویق به زایمان طبیعی است. طب فشاری زایمان شامل ماساژ نقاط خاصی است که به بدن در آمادهسازی برای زایمان کمک میکند. این روش آرامش بخش باعث گشوده شدن دهانه رحم میشود و راهکاری مطمئن برای کنترل درد در طول زمان زایمان ارائه میدهد.
شفای عاطفی
طب فشاری میتواند در درمان مسائل عاطفی مانند غم، افسردگی و اندوه به شما کمک کند. تکنیکهای ماساژ درمانی، منبع اصلی انرژی درمانی هستند. آنها به بدن کمک میکنند تا به لحاظ فیزیکی و احساسی بهبود یابد، تنشها و انرژی منفی را برطرف کند و در نتیجه احساس نشاط و سرزندگی ایجاد کند. این روش برای کمک به افراد در تمرکز بیشتر و درک بهتر احساسات و موانع منفی مناسب است.”
طب فشاری یک روش درمانی است که برای درمان مجموعهای از بیماریها مفید است. با این حال، زنان باردار و بیماران سرطانی نباید بدون نظارت متخصص از این روش استفاده کنند.
بیماریهایی که میتوان با فشار درمانی درمان کرد عبارتند از: سردرد، درد دندان، درد گردن، درد شانه، آرتریت، خماری، یبوست، تهوع و استفراغ، ناراحتی معده، درد قفسه سینه، سندرم تونل کارپل، خستگی و فشار چشم، بیخوابی، مشکلات سینوسی و احتقان، اختلال حافظه، افسردگی، اضطراب، عصبیبودن، هیستری، مشکلات گوارشی، نفخ، اسهال، درد زانو، سیاتیک، کمردرد، درد لگن، دردهای قاعدگی، خستگی و فرسودگی، سنگینی سر و…
این روش درمانی توسط ارسال سیگنالهایی به بدن با استفاده از نقاط فشار بدن
بهبودی و تندرستی را تحقق میبخشد. طب فشاری معمولاً به عنوان “طب سوزنی بدون سوزن” شناخته میشود، زیرا اصول مشابهی با طب سوزنی دارد. در این روش، فرض بر این است که عدم تعادل انرژی بدن یا “چی” منجر به بروز بیماری میشود. برای درمان این عدم تعادل، یک تکنسین ماهر باید فشاری روی نقاط خاصی از بدن اعمال کند تا مسیرهای انرژی یا مریدین باز شوند.
نظرات کاربران