مفهوم عوارض کوهنوردی چیست؟
کوهنوردی به عنوان یک ورزش بسیار کامل، بر روی تمامی بخشهای بدن از بازوها تا پاها تأثیر میگذارد. حرکات آن بسیار متنوع و پیچیده است. در واقع، آن یک پازل بدنی است که با استفاده از بدن خود را حل میکنید و با تکیه بر ستون فقرات، عضلات پشتی و شکم خود را تقویت میکنید. به همین دلیل، کوهنوردی یک ورزش انعطاف‌پذیر است و برای انجام آن، تمرکز، تعادل و اعتماد به نفس ضروری است. علاوه بر این، برای شرکت در این ورزش، باید علاقه‌مند به روبرو شدن با طبیعت و جاذبه باشید.
اما کوهنوردی همراه با معایبی نیز همراه است!
خطر شماره یک، عدم آگاهی است. کوهنوردی با خطرات زیست محیطی خود روبرو است. اما این نمی‌یابد که هرگز نباید کوهنوردی کنید. مهم این است که با آگاهی و اطلاع قبلی به صعود بپردازید. عدم آگاهی ممکن است به دلیل اعتماد به نفس بیش از حد باشد. گاهی اطلاعات کمتر از بی‌اطلاعی خطرناک‌تر است. احتمالاً فکر میکنید که همه چیز را می‌دانید و راهنمایی‌های کوهنوردان حرفه‌ای را نادیده می‌گیرید. اگر نمی‌دانید که خطرات در کوه چگونه به وقوع می‌پیوندند، پس نمی‌توانید بدانید کی و چگونه از آنها دوری کنید.
کوهنوردی فقط یک تمرین هوازی نیست: ضربان قلب شما در این تمرین به حداکثر می‌رسد و تناسب اندام قلبی-تنفسی شما در کوهنوردی‌های مداوم بهبود می‌یابد، بنابراین این تمرین شامل تمرینات قدرتی نیز است. اما اگر به دنبال یک تمرین هوازی معمولی هستید که با دویدن، دوچرخه‌سواری یا شنا قابل مقایسه باشد، کوهنوردی شاید مناسب شما نباشد. برای کوهنوردی، باید آمادگی جسمانی مناسبی داشته باشید. سیستم تنفسی شما باید توانایی تنفس سریع و حجم زیادی از هوا را داشته باشد و قلبتان نیز باید بتواند خون را به سرعت بیشتری پمپاژ کند.
هرچند کوهنوردی می‌تواند بسیار هیجان‌انگیز و لذت‌بخش باشد، اما می‌تواند باعث سفت شدن و درد عضلانی شما در 2 تا 3 روز پس از صعود شود. برای بدن، عوارض کوهنوردی شامل افزایش خطر صدمات ناشی از افتادن یا سقوط، آسیب‌ها و دردهای عضلانی پس از کوهنوردی است، اگر بدنی آماده و تجهیزات مناسبی نداشته باشید.”
یکی از معایب دیگر کوهنوردی، وابستگی به شرایط آب و هوایی متفاوت است. در این فعالیت، نگرانی‌های امنیتی متعددی وجود دارد، به ویژه اگر در مناطقی با مسیرهای خطرناک صعود کنید. متأسفانه، بلاهای طبیعی چیزی نیستند که بتوانید به طور واقعی برنامه‌ریزی برای آنها داشته باشید. گاهی اوقات، زلزله یا فوران آتشفشانی ممکن است به طور ناگهانی رخ دهند. این رویدادها ممکن است ناگوار باشند و عواقب آنها عمدتاً شدید است. برخی از بلاهای طبیعی ممکن است در صعودهای طولانی و در ارتفاعات رخ دهند، از جمله: بارش‌های سنگین، طوفان، زمین‌لرزه، فوران آتشفشانی و برفباری. در صورت گرفتار شدن در این شرایط، در گروه خود باقی بمانید و برای امنیت همدیگر نگران باشید. از صداهای بلند مانند سوت یا تکه‌های رنگی روی لباس استفاده کنید تا به کمک درخواست کنید. از ریسک‌های ناشی از کمک به شخص دیگر بدون ضرورت پرهیز کنید.
صعود در ارتفاعات بالا می‌تواند به بروز بیماری ارتفاعی منجر شود. ارتفاعات بیش از 26000 فوت (8000 متر) به عنوان “منطقه مرگ” شناخته می‌شوند. سطوح پایین اکسیژن در این ارتفاعات باعث کمبود اکسیژن در بدن می‌شود و در نتیجه بیماری ارتفاعی را به وجود می‌آورند. این بیماری ممکن است از ارتفاع 8000 فوت (2500 متر) آغاز شود. طولانی‌مدت بودن در شرایط کم اکسیژن باعث تلف سلول‌های مغز و سایر سلول‌ها می‌شود و منجر به آسیب بلندمدت مغز می‌گردد.
علائم بیماری ارتفاع شامل سردرد، مشکل در خواب، تهوع، سرگیجه، خستگی، تنگی نفس، از دست دادن اشتها و از دست دادن انرژی کلی بدن می‌باشد. اکثراً بیماری ارتفاعی با استراحت در مدت یک یا دو روز بهبود می‌یابد زیرا بدن به ارتفاع عادت میکند. اما مهم است که قبل از صعود، زمان کافی برای سازگاری بدن خود با شرایط را در نظر بگیرید.
عوارض کوهنوردی به دلیل دمای شدید
در طول کوهنوردی در محیط گرم، اگر کوهنورد به آسیب‌های ناشی از گرما معرض شود، ممکن است با مشکل گرمازدگی روبرو شود. از سوی دیگر، در محیط سرد، کوهنورد ممکن است به سرمازدگی و هیپوترمی (کاهش دمای بدن به حد خطرناک) دچار شود و گرمای بدن خود را به سرعت از دست دهد.
گرمازدگی به دلیل بیش از حد گرم شدن بدن اتفاق می‌افتد و علائم آن شامل تعریق شدید، سرگیجه، تشنگی شدید، ضربان قلب سریع و ضعیف، سردرد و حالت تهوع و خستگی است.
در صورت بروز گرمازدگی، باید در سایه استراحت کرده و آب سرد یا نوشیدنی ورزشی مصرف کنید. همچنین، لباس‌های اضافی را کم کنید و از استفاده از آب، اسفنج، کیسه یخ یا حوله مرطوب برای خنک کردن بدن استفاده کنید. اگر وضعیت بهبود نیافت، به مراقبت های پزشکی مراجعه کنید.
سرمازدگی به دلیل از دست دادن گرمای بدن و یخ زدگی پوست، به ویژه در دست‌ها و پاها، رخ می‌دهد. علائم آن شامل لرزش، تنفس آهسته و کاهش یافته، ضربان قلب ضعیف، خستگی، سرگیجه، از دست دادن هوشیاری، احساس خارش، بی حسی، سفتی مفاصل و عوارض رنگ پوست مانند قرمزی، سفیدی یا آبی شدن است.
در صورت بروز سرمازدگی، باید به یک محیط خشک و گرم منتقل شوید و لباس‌های خیس یا سرد را خارج کنید. با لباس‌های گرم و خشک بپوشید و خود را با یک پتو محافظت کنید. همچنین، نوشیدنی‌های گرم مصرف کنید و برای گرم نگه داشتن دست‌ها و پاها، از کیسه‌های گرما استفاده کنید. در صورت عدم بهبود، به مراقبت های پزشکی مراجعه کنید.
روش‌های جلوگیری از عوارض کوهنوردی:
در ابتدا، بر روی افزایش آگاهی خود تمرکز کنید. درخواست کمک و مشورت از افراد با تجربه در مسیر پیشرفت شما به عنوان یک کوهنورد بسیار حائز اهمیت است. با همکاری با کوهنوردانی که تجربه دارند، می‌توانید بسیاری از مفاهیم و تکنیک‌های مرتبط با کوهنوردی را به صورت عملی یاد بگیرید. در هنگام شروع به کوهنوردی، ایمنی بر تقدیر شجاعت است. ایمنی از آنجا که همواره خطر و آسیب وجود دارد، برای موفقیت در کوهنوردی بسیار حائز اهمیت است. همیشه تجهیزات ایمنی لازم را همراه داشته باشید.
برای آماده‌سازی سیستم قلبی-تنفسی خود برای صعود، باید بدن خود را با استفاده از تجهیزات ورزشی مانند دوچرخه‌های ورزشی و تردمیل گرم کنید. این فرآیند صبر و استقامت می‌طلبد. گرم کردن بدن قبل از شروع فعالیت ورزشی برای مبتدیان گاهی به عنوان نقطه ضعف تلقی می‌شود، اما بیشتر کوهنوردان آن را نقطه قوتی می‌دانند. شروع با یک یا دو جلسه در هفته و تدریجاً افزایش آن می‌تواند به بدن شما در سازگاری با ورزش کوهنوردی کمک کند. به یاد داشته باشید که به مرور زمان، مهارت‌های صعود و نزول کوه را تسلط خواهید یافت. با قدرت‌بخشی بدن، می‌توانید در مسیرهای کوهستانی سریعتر حرکت کنید.
آب و هوای کوهستانی می‌تواند در مناطق خاصی تغییرات ناگهانی و چشمگیری داشته باشد. قبل از شروع به حرکت، حتماً پیش‌بینی آب و هوا را بررسی کنید. با بسته‌بندی مناسب مواد غذایی، انرژی خود را حفظ کنید و از یک بسته هیدراسیون برای حفظ میزان مایعات مورد نیاز خود استفاده کنید. برای کوهپیمایی‌های چندروزه، منطقی است که کوله‌پشتی مجهز را همراه داشته باشید. چک‌لیست کوهنوردی باید شامل GPS، تلفن همراه، قطب‌نما، نقشه، وسایل بارانی، کرم ضدآفتاب، جعبه‌کمک‌های اولیه و سایر اقلام مورد نیاز باشد.
اگر شما دچار آرتریت و درد مفاصل زانو هستید، بهتر است کوهنوردی را انجام ندهید، اما در شرایطی که سبک هستند، می‌توانید قبل و بعد از کوهپیمایی بر روی مفاصل خود یخ بگذارید و در مسیرها حتماً از باتوم کوهنوردی استفاده کنید تا سنگینی روی مفاصل پاهایتان را کاهش دهید. همچنین در مسیرهای سخت، احتیاط کنید تا از وقوع حوادث غیرمنتظره جلوگیری کنید.
برای جلوگیری از بیماری ارتفاع و آسیب مغزی، روی موارد زیر تمرکز کنید:
قبل از شروع به صعود واقعی، زمانی را برای سازگاری با ارتفاعات بالاتر اختصاص دهید. مطالعات نشان داده‌اند که آسیب مغزی ممکن است از ارتفاع ۱۶۰۰۰ فوت (۴۸۰۰ متر) شروع شود. در صورت بروز بیماری ارتفاع، به استراحت و خواب کافی نیاز دارید. از اکسیژن مکمل استفاده کنید و به ارتفاع پایین‌تر بازگردید. قبل از مصرف هر گونه دارو، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.
برای جلوگیری از گرمازدگی، به موارد زیر توجه کنید:
- سر خود را با یک کلاه و بدن خود را با پیراهن و شلوار آستین بلند از نور خورشید محافظت کنید.
- استراحت های مکرر را در سایه بگیرید.
- به طور منظم مایعات خود را مصرف کنید و از نوشیدن آب به میزان کافی خودداری نکنید.
- از لباس‌های بیش از حد لایه‌ای خودداری کنید، زیرا تعرق سریعتر باعث کاهش آب بدن می‌شود.
- اگر علائم ناخوشایندی را تجربه کردید، به کسی اطلاع دهید و کوهنوردی را متوقف کنید.
برای جلوگیری از سرمازدگی، روی موارد زیر تمرکز کنید:
- لباس مناسب کوهنوردی را در کوله‌پشتی خود داشته باشید.
- به جای یک ژاکت ضخیم، از چند لایه لباس نازکتر استفاده کنید.
- یک منبع گرمای قابل حمل مانند بسته‌های حرارتی را همراه داشته باشید.
- در آب و هوای مرطوب، محافظت مناسبی مانند ژاکت‌های ضدآب یا پانچو داشته باشید.
- از قدم زدن در آب‌هایی مانند رودخانه‌ها و نهرها خودداری کنید.
- از پوشیدن بیش از حد لایه‌های لباس خودداری کنید، زیرا تبخیر عرق می‌تواند منجر به از دست دادن گرمای بدن شما شود.
برای جلوگیری از گرفتار شدن در بلایای طبیعی، به موارد زیر توجه کنید:
درباره کوه بیشتر بیاموزید و تجربیات گذشته در مورد بلایای طبیعی را مورد بررسی قرار دهید.
از خطرات موجود آگاه باشید و اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهید.
سیستم‌های هشدار را درک کنید و در صورت وجود سیستم‌های تشخیص زودهنگام، معنی آلارم‌ها را بدانید.
همیشه پیش‌بینی آخرین وضعیت آب و هوا را بررسی کنید و در صورت پیش‌بینی بد آب و هوا، کوهنوردی را متوقف کنید.
منتظر نمانید تا بلا به شما برسد، بلکه اقدامات احتیاطی را انجام دهید.
راه‌های پیشگیری از آسیب دیدگی:
داشتن آموزش کافی قبل از شروع کوهنوردی بسیار مهم است. سختی صعود را نادیده نگیرید و در نظر داشته باشید که هر صعودی نیاز به آمادگی فیزیکی و تکنیکی دارد.
کنترل وزن کوله‌پشتی خود را در نظر بگیرید و با آن تمرین کنید. همچنین، تمرین بالارفتن از سراشیبی‌ها را انجام داده و به تدریج قدرت خود را در این زمینه افزایش دهید. این کار باعث کاهش خطر آسیب دیدگی می‌شود.
قبل از شروع کوهنوردی، تمرینات هوازی را در برنامه خود قرار دهید و مهارت‌ها و تکنیک‌های لازم را بیاموزید. این شامل آموزش درباره استفاده از تجهیزات کوهنوردی، نحوه استفاده از نقشه و قطب نما، و تکنیک‌های ایمنی مانند استفاده از باتوم کوهنوردی است.
در هنگام بالا رفتن از شیب‌های تند، به جلو خم شوید تا مرکز ثقلتان حفظ شود و تعادلتان حفظ شود. استفاده از باتوم کوهنوردی نیز به حفظ تعادل کمک میکند.
در طول راه، به مسیری که در حال حرکت در آن هستید دقت کنید. از لبه‌هایی که افت شدید سطوح در آنها وجود دارد، فاصله بگیرید. همچنین، از سطوحی که یخی، مرطوب یا خزه‌دار هستند و به طور معمول لغزنده هستند، مراقبت کنید. قبل از قدم گذاشتن بر روی سنگ‌ها یا یخ‌ها، مطمئن شوید که پایدار هستند و خطری برای سقوط شما ایجاد نمی‌کنند.
راه‌های پیشگیری از گم شدن در کوه:
قوانین و تابلوهای موجود در مسیر کوهنوردی را رعایت کنید. این تابلوها اغلب پس از وقوع حوادث مختلف اضافه می‌شوند و شامل مسیرهای مشخص شده، علائم هشدار دهنده، مناطق بسته و غیره می‌شوند. به مسیرهای تعیین شده پایبند باشید و از عبور از مسیرهای بسته یا استفاده از میانبرهای تصادفی به دلیل ماجراجویی خودداری کنید. برخی از خطرات ممکن است پنهان باشند یا تابلوهای قدیمی و گمراه‌کننده وجود داشته باشند.
همراه خود یک سوت داشته باشید. اگر دیگران صدای سوت شما را بشنوند، می‌توانند به شما کمک کنند و در صورت لزوم به شما راهنمایی کنند.
زمانی که در کوهنوردی فعالیت میکنید، مراقب زیاده‌روی نباشید. این بدان معنی است که به بدن خود فشار زیاد نیاورید، زیرا ممکن است باعث ایجاد صدماتی شود و اهداف بلندمدت شما مانند سلامتی و تناسب اندام را به خطر بیندازد. به یاد داشته باشید که در برنامه خود زمان کافی برای استراحت و ریکاوری قرار دهید؛ اگر به اندازه کافی استراحت نکنید، بدن شما به طور کامل عملکرد خود را انجام نمی‌دهد.
به خاطر داشته باشید که ورزش و تفریح در کنار یکدیگر هرگز به راحتی مانند کوهنوردی در فضای باز قابل دستیابی نیستند. این ورزش فعالیتی است که نیاز به آمادگی، تجهیزات مناسب و آگاهی از محیط طبیعی دارد.
نظرات کاربران