آشنایی با انواع عمل لاغری شکم

امروزه، روش لاغری به عنوان یکی از آخرین روش‌های کاهش وزن محسوب می‌شود. افرادی که از رژیم‌های مختلف و ورزش به نتیجه مطلوب نرسیده‌اند، به جراحی برای کاهش وزن متوسل می‌شوند و در عرض چند ساعت چند کیلوگرم وزن اضافی را از بین می‌برند. از بین انواع جراحی لاغری، عمل لاغری شکم بیشترین تقاضا را دارد. از دست دادن وزن اضافی به میزان قابل توجهی می‌تواند کیفیت زندگی را بهبود بخشید و انجام فعالیت‌های روزانه را آسان‌تر سازد.

جراحی لاغری به چه معناست؟

یکی از راه‌های مبارزه با چاقی، جراحی لاغری است. این نوع جراحی معمولاً منجر به کاهش وزن سریع می‌شود، اما به همین دلیل دارای عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدتی است که آن را به یک روش پرریسک برای کاهش وزن تبدیل می‌کند. عمل لاغری شکم و سایر اعضای بدن به چندین روش مختلف انجام می‌شود. برخی از جراحی‌های لاغری با عمل جراحی عمومی، و برخی با عملیات‌های جزئی و سطحی یا استفاده از دستگاه‌های لاغرکننده انجام می‌شوند. در این مقاله، به صورت مفصل به بررسی مزایا و معایب این نوع جراحی‌های لاغری می‌پردازیم.

انواع عمل لاغری چیست؟

بسته به بدن هر فرد و نیاز او به کاهش وزن، روش‌های متعددی برای کاهش وزن و از بین بردن چربی‌های اضافی بدن وجود دارد.

برخی از مهم‌ترین روش‌ها عبارتند از:

• عمل لاغری بایپس معده بر اساس روش Roux-en-Y. این نوع جراحی، یک نوع از عمل بایپس معده است و حتی به عنوان شایع‌ترین نوع آن شناخته می‌شود. این جراحی به طور معمول غیرقابل برگشت است و در آن بالای معده را تقریباً جدا می‌کنند و بخش باقی مانده را بسته می‌کنند. این عمل باعث می‌شود در هر وعده غذایی زیادی مصرف نکنید و جذب غذا نیز کاهش پیدا کند. بخش باقی مانده اندازه یک گردو دارد و تنها حدود ۲۸ گرم غذا را در خود نگه می‌دارد. سپس جراح، روده کوچک را مستقیماً به این کیسه کوچک (باقیمانده معده) متصل می‌کند. سپس غذا وارد این کیسه کوچک می‌شود و سپس به روده کوچکی که به آن متصل شده است می‌رود. غذا بیشتر از معده و قسمت ابتدایی روده کوچک عبور می‌کند و به جای آن مستقیماً وارد بخش میانی روده کوچک می‌شود.
• عوارض عمل لاغری بایپس معده بر اساس روش Roux-en-Y شامل فقر مواد غذایی و کمبود تغذیه، عدم جذب ویتامین‌ها (به خصوص ویتامین‌های B12 و D)، سندروم دامپینگ که موجب نیاز به جراحی مجدد می‌شود، و بروز فتق و سنگ صفراوی می‌شوند.
• عمل لاغری ابدومینوپلاستی یا لیفت شکم یک روش جراحی است که با حذف چربی و پوست اضافی و تقویت عضلات دیواره شکم، شکم شما را صاف و تنگ می‌کند. این جراحی گاهی به عنوان تامی تاک هم شناخته می‌شود. هدف این جراحی، کاهش پوست اضافی شکم است که با تمرینات ورزشی قابل رفع نیست، مانند پوست اضافی ناشی از بارداری یا کاهش وزن شدید. این روش جراحی معمولاً برای افرادی با شاخص توده بدنی سالم (BMI) توصیه می‌شود و نباید به عنوان راه حل سریعی برای کاهش وزن در نظر گرفته شود.

عوارض جراحی لاغری ابدومینوپلاستی شامل موارد زیر می‌شود:

خونریزی و تشکیل زخم، عفونت، تجمع مایع در منطقه سروما، بهبود ضعیف زخم، لخته شدن خون، احساس بی‌حسی یا تغییرات حسی، نکروز چربی (مرگ بافت چربی در عمق پوست) و عدم تقارن (ناهمواری یا عدم تساوی در سطح پوست).

عمل لاغری اسلیو، یکی از روش‌های جراحی جهت کاهش چاقی است. در این جراحی، اندازه معده کاهش یا برداشته می‌شود. این جراحی معمولاً به عنوان گاسترکتومی آستین عمودی در زمینه پزشکی شناخته می‌شود. اسلیو معده اغلب به صورت کم‌تهاجمی با استفاده از لاپاراسکوپ، یعنی از طریق برش‌های کوچک در شکم، انجام می‌شود. در این روش، یک لوله بلند و نازک با چراغ و دوربین کوچک و ابزارهای مختلف از طریق برش‌ها به شکم وارد می‌شود. عمل اسلیو معده تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود، به این معنی که با دارویی شما را به خواب عمیق می‌برند و نیاز به دستگاه تنفس مصنوعی در طول عمل جراحی دارید.

این جراحی شامل تقسیم معده به دو قسمت نابرابر است. تقریباً ۸۰ درصد از قسمت منحنی بیرونی معده بریده شده و برداشته می‌شود. سپس لبه‌های ۲۰ درصد باقیمانده به هم متصل یا با بخیه دوخته می‌شود. این عمل باعث ایجاد یک معده به‌شکل موزی می‌شود که تنها حدود ۲۵ درصد از اندازه اصلی معده است. بر اساس گزارش انجمن جراحی متابولیک و چاقی آمریکا، می‌توانید پس از ۱۸ تا ۲۴ ماه انتظار داشته باشید که حداقل ۵۰ درصد از وزن اضافی خود را پس از جراحی اسلیو معده کاهش دهید.

یکی از نگرانی‌های رایج در جراحی لاغری اسلیو، عوارض جانبی است که ممکن است رخ دهد، به ویژه زمانی که وزن شما به سرعت کاهش می‌یابد. یکی از این عوارض، وجود مقدار زیادی پوست اضافی است که ممکن است شما را مزاحمت کند. در صورت نیاز، می‌توانید با جراحی دیگری این پوست اضافی را بردارید. اما باید به خاطر داشته باشید که بدن شما تا ۱۸ ماه طول می‌کشد تا به ثبات برسد پس از جراحی اسلیو معده. به همین دلیل، بهتر است صبر کنید. تا آن زمان، ممکن است بخواهید تکنیک‌های ورزشی را برای تقویت پوست شل امتحان کنید.

یک نکته دیگر که قبل از تصمیم به انجام جراحی اسلیو معده باید در نظر بگیرید، این است که در مقایسه با برخی از جراحی‌های لاغری دیگر، اسلیو معده جراحی غیرقابل برگشتی است. به این معنی که اگر از نتیجه راضی نباشید، معده شما نمی‌تواند به حالت قبلی برگردد. در این روش، جراحی بای پس روده (جابه جایی دوازدهه) نیز صورت می‌گیرد. بعد از انجام عمل اسلیو معده، دوازدهه (روده اثنی عشر) و آخرین بخش روده کوچک تقسیم و تقریباً سه چهارم روده کوچک بریده می‌شود. سپس بخش بالایی روده کوچک که آنزیم‌های پانکراس و صفرا را حمل می‌کند، به آخرین بخش متصل می‌شود. در این حالت، شما کمتر غذا مصرف می‌کنید زیرا حفره معده نمی‌تواند غذای بیشتری را در خود نگه دارد. همچنین، به دلیل ترکیب آنزیم‌های پانکراس و صفرا در انتهای روده کوچک، کمتر کالری توسط بدن جذب می‌شود.

عمل جراحی بای پس روده (جابه جایی دوازدهه)

عوارضی نظیر کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی در بدن را به همراه دارد و نیازمند رعایت یک رژیم غذایی سخت و پیگیری دقیق است. این نوع جراحی یک شکل دیگر از جراحی بای پس معده است که با استفاده از روش انحراف بلیو پانکراتیک و با نام duodenal switch انجام می‌شود. در این روش پیچیده و چند بخشی، حدود 80 درصد از معده حذف می‌شود. در این جراحی، قسمتی که غذا را به روده کوچک منتقل می‌کند، همراه با بخش کوچکی از روده کوچک که معمولاً به معده متصل است، باقی می‌ماند و بقیه بخش‌های دستگاه گوارش به اتصال قسمت انتهایی روده به روده اثنی عشری نزدیک به معده تغییر می‌کنند. این جراحی باعث محدود شدن شدید مقدار غذایی که می‌توانید مصرف کنید، و همچنین کاهش جذب غذا می‌شود. این عمل اثر بسیار قوی و تاثیرگذاری دارد، اما همراه با خطراتی نظیر سوء تغذیه و کمبود ویتامین‌ها می‌باشد. این نوع جراحی معمولاً برای افرادی با شاخص توده بدنی (BMI) بالای 50 انجام می‌شود.

عمل لاغری بای پس معده به روش انحراف بلیو پانکراتیک ممکن است با برخی عوارض همراه باشد. این عوارض شامل خونریزی بیش از حد، عفونت، مشکلات ریوی یا تنفسی، واکنش‌های غیرطبیعی به بیهوشی، استفراغ، سوء تغذیه، افت قند خون، و فتق می‌شوند.

جراحی بای پس معده با استفاده از روش Omega-Loop

یک نسخه ساده‌تر از جراحی بای پس معده با روش Roux-en-Y است. در این جراحی، مقدار غذایی که می‌توان در یک زمان مصرف کرد، محدود می‌شود و همچنین تغییراتی در هورمون‌های روده که بر کنترل اشتها تأثیر دارند، ایجاد می‌شود.

در جراحی Omega-Loop،

اندازه کیسه معده کاهش می‌یابد و به روده کوچک متصل می‌شود. این اتصال باعث می‌شود غذای مصرفی بخشی از روده کوچک را دور بزند. این تغییر باعث سیری زودتر (احساس سیری) و جذب کمتر کالری می‌شود که در نتیجه به کاهش وزن منجر می‌شود. قسمت بزرگتر معده جدا می‌شود، اما در بدن باقی می‌ماند و همچنان شیره‌های گوارشی را تولید می‌کند که در فرایند هضم کمک می‌کنند.

جراحی لاغری امگا ممکن است با برخی عوارض همراه باشد. این عوارض شامل خونریزی پس از جراحی، تنگی نفس، نشتی غذا و مایعات در سیستم گوارش، احتمال عفونت در داخل بدن و در محل جراحی می‌باشد.

جراحی لاغری پلیکاسیون

که به عنوان جراحی پلیسه معده نیز شناخته می‌شود، نیازی به دستکاری روده ندارد و معده برداشته نمی‌شود مانند جراحی بای پس معده یا امگا. همچنین، در این جراحی، شی خارجی داخل معده قرار نمی‌گیرد مانند برخی جراحی‌های لاغری با حلقه. تنها قسمت کوچکی از معده جمع شده و بخیه می‌شود، که باعث کوچک شدن معده می‌شود.

عمل لاغری پلیسه در بیشتر موارد بی‌خطر و قابل برگشت است، اما مانند بسیاری از جراحی‌های لاغری دیگر، به دلیل انجام آن در داخل بدن، احتمال عفونت و خونریزی بالا وجود دارد. نشتی معده و حالت تهوع و استفراغ نیز از جمله عوارض احتمالی جراحی پلیسه معده هستند.

مهم است به این نکته اشاره کنیم که در حدود ۱۵-۱۰ درصد موارد، پس از ۵ سال و به دنبال خوردن زیاد، معده به حدودی بزرگتر می‌شود و فاصله بین پلیسه‌ها افزایش می‌یابد، که این ممکن است باعث افزایش وزن دوباره شود.

در جراحی لاغری لیپوماتیک، لوله‌های نازکی با بی‌حسی موضعی، زیر پوست ارسال می‌شوند تا با ایجاد ارتعاش در بافت چربی زیر پوست، آن را تخلیه و جذب کنند.

عمل لاغری لیپوماتیک یا لیپوساکشن ممکن است با برخی عوارض همراه باشد. این عوارض شامل بازگشت چربی، خطر آمبولی و انسداد عروق، عفونت زیرپوستی، خونریزی، تجمع مایعات در زیر پوست و کبودی، آسیب به اعصاب، رگ‌های خونی، عضلات، ریه‌ها و سایر عوارض قلبی و ریوی می‌باشد. همچنین، ممکن است نیاز به عمل جراحی ترمیمی مجدد، تورم مداوم، ناهمواری یا شلی پوست نیز رخ دهد.

در روش لاغری شکم با لیپولیزر

ابتدا بافت چربی مورد نظر با استفاده از لیزر سوزانده می‌شود، سپس چربی سوخته شده تخلیه یا ساکشن می‌شود. اما باید توجه داشت که چربی خارج شده از بدن قابل استفاده برای برجسته کردن مناطق دیگر بدن نمی‌باشد، در عوض در روش لیپوماتیک این امکان وجود دارد.

جراحی لاغری با استفاده از روش لیپولیزر ممکن است با برخی عوارض همراه باشد. این عوارض شامل سوختگی پوست و برجسته شدن آن است. در عمل لاغری کرایولیپولیز، که یک نوع جراحی لاغری موضعی است، یک کنداکتور روی منطقه مورد نظر قرار می‌گیرد. با مکش این قسمت بدن، آن را بالا می‌کشد و سپس با استفاده از سرمادهی سریع، چربی‌های زیر پوست شکسته شده و به مرور از طریق کبد و کلیه‌ها دفع می‌شوند. این روش بیشتر برای شکم، پهلوها و پاها استفاده می‌شود.

عوارض کرایولیپولیز شامل کبودی و سوزش پوست، بی‌حسی، گرفتگی عضلات، درد در مناطق سرمادهی شده، ورم بدن و … می‌باشد.

در جراحی لاغری با حلقه، مانند عمل جراحی حلقه معده یا گاستریک باندینگ، یک حلقه سیلیکونی دور قسمت بالایی معده قرار می‌گیرد که معده را به دو بخش نامساوی تقسیم می‌کند. این عمل قابل برگشت است و در صورت عدم اثربخشی یا بروز مشکل، حلقه را می‌توان با جراحی دیگری برداشت کرد.

عمل لاغری با حلقه یا گاستریک باندینگ ممکن است با برخی عوارض همراه باشد. این عوارض شامل لغزش یا شل شدن حلقه، آسیب به معده، خونریزی، درد شدید، فرسایش حلقه و انسداد مواد غذایی در معده، و سوءتغذیه می‌باشند.

در عمل لاغری لاپاراسکوپی با باندینگ شکمی قابل تنظیم، جراح یک باند قابل باد کردن را در بالاترین قسمت معده قرار می‌دهد. وقتی این باند باد می‌شود، معده را فشرده و محدود می‌کند، مانند کمربندی که شلوار را جمع می‌کند. این عمل باعث تقسیم معده به دو بخش می‌شود. یک قسمت به صورت پاکتی کوچک است و توسط کانالی که توسط باند ایجاد شده، با دیگر بخش‌های معده در ارتباط است. قسمت کوچک باعث می‌شود مقدار غذای دریافتی فرد محدود شود. این باند قابل تنظیم است، بنابراین شما می‌توانید تعیین کنید که محدودیت غذایی تا چه میزان باشد.

با توجه به سادگی این عمل، آن به عنوان یکی از روش‌های شایع کاهش وزن در نظر گرفته می‌شود. با این روش، ممکن است کاهش وزن کمتری نسبت به روش‌های دیگر داشته باشید و ممکن است نیاز به تنظیم مجدد باند در دوره‌های بعدی داشته باشید.

عمل لاغری لاپاراسکوپی باندینگ شکمی ممکن است با برخی عوارض همراه باشد. این عوارض شامل بازگشت چاقی در صورت مصرف شیرینی بیش از حد، عفونت حلقه که در صورت بروز نیاز به خارج کردن حلقه از طریق لاپاروسکوپ دارد، لغزش و عدم عملکرد حلقه، تهوع و استفراغ در صورت خوردن بیش از حد، و مشکلات مربوط به تنظیم باند در زیر پوست می‌باشند.

عمل جراحی لاغری در همراهی با جراحی سزارین می‌تواند پیامدهایی برای بارداری و زایمان داشته باشد، از جمله افتادگی پوست و ناحیه شکم. برخی از مادران باردار تصمیم می‌گیرند همزمان با جراحی سزارین، جراحی لیفت شکم یا ابدومینوپلاستی را نیز انجام دهند تا بلافاصله پس از زایمان از چاقی شکمی خلاص شوند. اما انجام این دو عمل همزمان، به آمادگی بدنی مادر و تجربه پزشک بستگی دارد؛ در غیر این صورت، ممکن است عوارض غیرقابل جبرانی برای سلامتی مادر به وجود آید. علاوه بر این، جراحی لاغری همراه با سزارین ممکن است با درد شدید، احتمال عفونت و خونریزی بیش از حد، و دوره نقاهت طولانی‌تر همراه باشد.

عمل رگ اشتها، اگرچه یکی از روش‌های لاغری است، ولی به عنوان یک عمل لاغری محسوب نمی‌شود. این عمل برای کاهش وزن انجام می‌شود، زیرا رگ اشتها در معده سوزانده می‌شود. اما باید بدانیم که عمل رگ اشتها در واقع یک روش فریبنده برای کسب سود از سوی برخی افراد است.

عوارض عمل رگ اشتها شامل آمبولی (خونرسانی ناکافی به اندام‌ها)، زخم معده، عفونت معده، التهاب پانکراس، خونریزی داخلی و … می‌شوند.

روش‌های جراحی موضعی برای لاغری دو نوع است:

لاغری موضعی با استفاده از دستگاه‌های مختلف و لاغری با پیکرتراشی. عمل‌های جراحی موضعی شامل عمل لاغری پهلو، جراحی لاغری ران و پا، عمل جراحی لاغری ساق پا، عمل لاغری مچ پا، عمل لاغری صورت، عمل جراحی لاغری بازو و عمل جراحی لاغری شکم می‌شوند.

نکته مهم در انواع جراحی‌های لاغری موضعی، وجود عوارض گسترده است. برخی از افراد ممکن است با خونریزی شدید روبرو شوند، برخی دچار عفونت داخلی شوند و برخی دیگر ممکن است مشکلاتی مانند تنگی نفس یا مشکلات قلبی و انسداد عروق داشته باشند. مشکل بزرگتر این است که بیشترین موارد کاهش وزن به مرور زمان بازگشت پیدا می‌کنند، در حالیکه هزینه‌های زیادی برای این عمل صرف شده است.

عمل‌های لاغری و کاهش وزن، در کل، برخی عوارض مشترک را دارند که عبارتند از خونریزی، ترومبوز ورید عمقی (DVT)، آمبولی ریه، ضربان قلب نامنظم، ذات الریه، نشت معده، تنگی مجرا، کمبود ویتامین و سوزش سر دل (GERD).

خونریزی می‌تواند به دلیل زخم جراحی یا داخل بدن رخ دهد و در صورت شدید بودن ممکن است منجر به شوک شود.

ترومبوز ورید عمقی (DVT)، که معمولاً در ورید پا رخ می‌دهد، می‌تواند در جراحی و دوره نقاهت آن خطر تشکیل لخته خون در رگ‌های شما را افزایش دهد.

• آمبولی ریه هنگامی رخ می‌دهد که یک قسمت از لخته خون پاره شده و به سمت ریه‌های شما حرکت کند.
• جراحی می‌تواند خطر ضربان قلب نامنظم، به ویژه فیبریلاسیون دهلیزی را افزایش دهد.
• درد می‌تواند باعث شود که نفس‌های سطحی بکشید که ممکن است منجر به عفونت ریه مانند ذات الریه شود.
• نشت معده ممکن است از خط بخیه در معده که دوباره به هم دوخته شده است، رخ دهد.
• تنگی مجرا می‌تواند باعث بسته شدن بخشی از معده شما شود و انسدادی در معده ایجاد کند.

بخشی از معده که برداشته می‌شود، مسئول جذب ویتامین‌های مورد نیاز بدن شما است، بنابراین ممکن است کمبود ویتامین در بدنتان ایجاد شود مگر اینکه مکمل‌های ویتامینی مصرف کنید.

تغییر شکل معده می‌تواند سوزش سر دل (GERD) را تحریک کند یا آن را بدتر کند.

چه روش‌هایی می‌تواند جایگزین جراحی لاغری باشد؟

اکثر افرادی که با اضافه وزن مواجه هستند، می‌خواهند با کمترین هزینه، زمان و تلاش، به تناسب اندام و کاهش وزن برسند. اما باید در نظر داشت که چاقی و اضافه وزن به صورت ناگهانی رخ نمی‌دهد و نمی‌تواند به طور ناگهانی برطرف شود. جهت دستیابی به نتایج مطلوب، باید صبور باشید.

رعایت یک رژیم غذایی سالم که هیچ گروه غذایی ضروری را حذف نکند و همچنین انجام فعالیت و ورزش روزانه را فراموش نکنید. امکان ندارد کسی با رعایت این دو نکته، یعنی رژیم غذایی و ورزش، لاغر نشود! در ابتدا ممکن است با جراحی لاغری به سرعت وزن خود را کاهش دهید، اما باید به عوارض جدی آن توجه کنید و برخی از این عمل‌های کاهش وزن قابل بازگشت نیستند و معده شما برای همیشه کوچک شده است. به همین دلیل، می‌توانید در جایی هزینه کنید که از عدم بازگشت وزن اطمینان حاصل کنید.

می‌توانید از یک رژیم غذایی کاهش وزن استفاده کنید که جذاب و خوشمزه باشد و هیچ گروه غذایی را حذف نکند، و وزنتان را به آرامی و پیوسته کاهش دهد تا به تناسب اندام دلخواه برسید. همچنین، گوش کردن به نظرات افرادی که قبلاً عمل لاغری انجام داده‌اند، نیز می‌تواند به شما اطمینان بیشتری بدهد.