آیا اکسیژن واقعاً ضرورتی برای زندگی است؟ این مطلب نیست؟ اکسیژن، اگرچه خالص، سالم و ضروری است، اما در داخل بدن ما یک سم است. این گاز واکنش‌پذیر علاقه‌مند است با سایر مولکول‌ها در بدن جفت شده و گونه‌های فعال اکسیژن (ROS) را تشکیل می‌دهد. ROS به عنوان واکنش‌پذیری الکترون‌ها، از سایر مولکول‌هایی که با آنها تماس می‌یابد، سرقت می‌کند و در نتیجه آسیب سلولی ایجاد می‌شود. به همین دلیل، ضروری است که ROS تحت کنترل قرار گیرد. بدن راه‌هایی برای کنترل این موضوع دارد و آنتی‌اکسیدان‌هایی که از طریق غذا و مکمل‌ها می‌گیریم، می‌توانند در این زمینه مفید باشند.
با توجه به اینکه اکسیداسیون بیش از حد و افزایش سطح ROS منجر به سالخوردگی سلول‌ها و برخی از بیماری‌های مزمن می‌شود، آنتی‌اکسیدان‌ها به شدت مورد توجه قرار گرفته‌اند. اگر ROS بیش از حد، علت بسیاری از بیماری‌ها و عوارض باشد، به نظر می‌رسد استفاده از مکمل‌های آنتی‌اکسیدان، بهترین راه حل برای پیشگیری از بیماری‌ها باشد. با این حال، یافته‌های علمی در این زمینه کمی پیچیده و متضاد هستند و احتمال وجود دارد که برخی از مکمل‌های آنتی‌اکسیدان حتی منجر به افزایش احتمال مرگ سلولی شوند.
با توجه به سمی بودن و فعالیت ROS، اهمیت آنها چرا بوده است؟
افزایش سطح ROS میتواند عاملی برای بروز بیماری باشد و این موضوع کاملاً قابل درک است. اما این تنها یک جنبه از ماجراست؛ اخیراً، ROS به عنوان یک مولکول سیگنالدهنده مهم، مورد بررسی قرار گرفته است. تحقیقات نشان داده است که هم اکسیداسیون بیش از حد و هم اکسیداسیون کم می‌توانند ضرری ایجاد کنند. سطح بالای ROS منجر به آسیب و افزایش التهاب می‌شود، در حالی که سطح بسیار پایین ROS باعث عدم انتقال پیام‌های مهم درون سلولی می‌شود. در شرایط استرس سلولی، ROS به عنوان مولکول‌های سیگنالدهنده بسیار حائز اهمیت عمل می‌کنند و به عنوان سیگنالی برای رشد عضلات و بازیابی پس از تمرین عمل می‌کنند.
آنتی‌اکسیدان‌ها ممکن است تأثیر منفی بر ورزش و تمرین داشته باشند، اگرچه حضور آنتی‌اکسیدان‌ها در رژیم غذایی برای سلامتی مفید است. اما برخی از مطالعات نشان داده‌اند که مکمل‌های آنتی‌اکسیدان ممکن است در زمینه تمرین و ورزش به اندازه‌ی کافی مفید نباشند. تحقیقات قبلی که بر روی انسان انجام شده بود، نشان داد که مصرف مکمل‌های ویتامین E و ویتامین C با دز بالا میتواند برخی از اثرات مفید آنها را خنثی کند، به‌خصوص در ارتباط با متابولیسم گلوکز و سیگنال‌دهی انسولین. مطالعات دیگر نیز نشان دادند که آنتی‌اکسیدان‌ها می‌توانند عملکرد ورزشی را کاهش دهند یا فرایند بازیابی را به تأخیر بندازند. با این حال، با وجود وجود چندین مکانیسم ممکن برای توضیح علت این اتفاق، تعامل آنتی‌اکسیدان‌ها با ورزش همچنان یک موضوع مناقشه‌برانگیز است، زیرا اکسیداسیون بیش از حد در بدن میتواند به همان اندازه که اکسیداسیون کم ضرربار باشد.
یافته‌های مطالعات جدید: ROS (رادیکال‌های آزاد اکسیژنی) ناشی از میتوکندری‌ها برای ترمیم غشای سلول ضروری است. مطالعه‌های جدید نشان می‌دهند که مقادیر بیش از حد آنتی‌اکسیدان‌ها میتواند توانایی سلول‌های عضله در ترمیم غشای سلول را کاهش دهد. این در حالی است که نقش مهم میتوکندری‌ها در فرآیند ترمیم عضله از قبل شناخته شده بود، اما مکانیسم آن هنوز مبهم بود. محققان متوجه شدند که در صورتی که غشا سلولی آسیب ببیند، کلسیم که به مقدار زیادی در خارج سلول وجود دارد، به طور ناگهانی وارد سیتوزول (مایع داخل سلول) جریان پیدا می‌کند. کلسیم، علاوه بر اینکه برای سلامت استخوان و دندان مهم است، به عنوان یک مولکول سیگنالدهنده نیز عمل می‌کند و همانند ROS در سطوح بالا، سمی است. پس از ورود کلسیم به داخل سلول از طریق غشای آسیب دیده، میتوکندری‌ها سریعاً کلسیم اضافی را جذب می‌کنند. پژوهشگران متوجه شدند که این واقعه کمک می‌کند تا کلسیم سیستولیک به میزان زیادی افزایش نیابد و سلول تخریب نشود، همچنین سیگنال‌هایی به میتوکندری‌ها ارسال می‌شود که تولید ROS را بیشتر کنند.
یافته‌های جدید دانشمندان نشان می‌دهند که افزایش تولید ROS (رادیکال‌های آزاد اکسیژنی) توسط میتوکندری‌ها برای ترمیم غشای سلول‌های عضلات و سایر انواع سلول‌ها بعد از آسیب ضروری است. این مکانیسم توسط فعال‌سازی آنزیم RhoA اتفاق می‌افتد که منجر به تشکیل فیبرهای فعال در اطراف ناحیه آسیب می‌شود. در این وضعیت، فیبرهای فعال به عنوان نوعی داربست مولکولی عمل کرده و به سلول کمک می‌کنند ترمیم حفره‌ها و منافذ غشای پلاسما را انجام دهند. با این حال، ترمیم آسیب به سادگی انجام نمی‌شود و ابتدا باید تیرک‌ها (ساختارهای بنیادی سلول) مجدداً بازسازی شوند. این اتفاقات پس از وقوع آسیب به سلول رخ می‌دهند.
یافته‌های جالب و جذاب این مطالعه نشان می‌دهند که مصرف مکمل‌های آنتی‌اکسیدان نزدیک به زمان تمرین، ممکن است به طور بالقوه تأثیر منفی بر قابلیت ریکاوری و ساخت عضله شما داشته باشد. با این حال، باید تأکید کرد که نیاز به تحقیقات گسترده‌تری هنوز وجود دارد تا بتوان نظر قطعی در این زمینه ارائه داد. اتصال ترمیم عضله به میتوکندری‌ها نشان می‌دهد که میتوکندری‌های سالم علاوه بر ارائه آدنوزین تری‌فسفات، نقش مهمی در ساخت عضله ایفا می‌کنند. از جانب دیگر، جالب است بدانید که بیشتر انواع ورزش‌ها و مداخلات تغذیه‌ای که به تنظیم میتوکندری‌ها کمک می‌کنند می‌توانند به طور مستقیم رشد عضله را تحریک کنند. به عبارت دیگر، این نوع مداخلات همراه با تمرینات قدرتی و بدنسازی می‌توانند به طور غیرمستقیم تقویت میتوکندری‌ها و در نتیجه تقویت عضلات را تسهیل کنند. با این حال، برای تأیید این نتیجه نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد، زیرا دانشمندان هنوز در مراحل اولیه درک و فهم این مکانیسم‌ها قرار دارند.
در یک مطالعه جدید، مصرف مکمل‌های آنتی‌اکسیدان با دوز بالا با مصرف داونما مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش، از انواع مختلف آنتی‌اکسیدان‌ها استفاده شد، از ویتامین C و E تا عصاره‌ها و آبمیوه‌ها. آنتی‌اکسیدان‌ها شامل آب تمشک، آب انار، ویتامین C و E، و عصاره چای سیاه با دوزهای مختلف بودند. این بررسی بر روی ۱۰۸۹ نفر انجام شد که تقریباً نُه دهم آنها مرد و بیشتر آنها ورزشکارانی فعال بودند که در سطح متوسط یا بالا تمرین می‌کردند. رنج سنی این افراد نیز بین ۱۶ تا ۵۵ سال بود. نتایج نشان دادند که مصرف مکمل آنتی‌اکسیدان به میزان بسیار کمی توانسته است درد عضلات را در سه روز اول بعد از تمرین کاهش دهد و این کاهش درد به حدی بود که می‌توان از آن صرفنظر کرد.
آیا آنتی‌اکسیدان‌ها واقعاً بیشتر مضر تا مفید هستند؟!
در این مطالعه، عوارض جانبی یافته شده نشان می‌دهد که برخی از افرادی که مکمل‌های آنتی‌اکسیدان مصرف کرده بودند، با مشکلات گوارشی مانند اسهال، بی‌هضمی و نفخ مواجه شده‌اند. بنابراین، با توجه به شواهد و یافته‌های این مطالعه، می‌توان نتیجه گرفت که عدم مصرف مکمل‌های آنتی‌اکسیدان به شما ضرری وارد نمی‌کند. بهتر است سبک زندگی فعالیتی داشته باشید، رژیم غذایی متعادل و متنوعی را رعایت کنید و از تمامی میوه‌ها و سبزیجات استفاده نمایید.
همچنین، به یاد داشته باشید که درد عضلانی پس از تمرین، یک بخش مهم از فرآیند بازسازی است و میتواند به شما کمک کند تا عضلات خود را به تدریج قوی‌تر و بزرگ‌تر کنید. بنابراین، نیازی به هدر دادن هزینه‌های بی‌جا برای خرید مکمل‌های آنتی‌اکسیدان که بر اساس شواهد تأثیری ندارند و ممکن است بازسازی و بهبود عضلات را به تأخیر بیندازند، نیست. اگر با وجود تمام این اطلاعات هنوز هم تمایل به مصرف مکمل‌های آنتی‌اکسیدان دارید، باید بدانید که نباید در نزدیکی زمان تمرین از مکمل‌های آنتی‌اکسیدان استفاده کنید. همچنین، اگر قصد عضله‌سازی دارید، مصرف روزانه آنتی‌اکسیدان‌ها نباید بیش از حد بالا باشد.
نظرات کاربران